Steekproef of gehele controle?

Bij een belastingcontrole wordt soms gebruikgemaakt van een steekproef. De resultaten daarvan worden dan 'naar evenredigheid' doorberekend in uw hele administratie (extrapolatie). Wat heeft de rechter daar onlangs over beslist?

Werking van een steekproef 

Wat grotere administraties
Vooral bij wat grotere administraties wil de Belastingdienst zich nog wel eens beperken tot een steekproef.

Inhouding
Wordt er bijvoorbeeld bij tien werknemers geconstateerd dat bij vier van hen (40%) de verkeerde inhouding loonheffingen heeft plaatsgevonden, dan neemt de Belastingdienst aan dat er bij de overige werknemers daarvan in dezelfde mate sprake zal zijn. Dat kan dan tot forse naheffingen leiden en dat terwijl mogelijk enkel bij die vier werknemers iets verkeerd is gegaan en bij al uw andere werknemers niet.

Facturen
Datzelfde geldt bij een steekproefsgewijze controle van uw facturen. Worden er daarvan bijvoorbeeld 150 van de 1.500 gecontroleerd (10%) en wordt er bij tien een fout geconstateerd, bijvoorbeeld in de btw-berekening, dan neemt de Belastingdienst aan dat eenzelfde foutmarge ook in de overige, niet gecontroleerde facturen het geval zal zijn. De tien 'foute' facturen leveren zo een correctie op van 100 facturen (10/150 van 1.500).   

Moet u daarmee akkoord gaan?

Effectieve en snelle controle
De Belastingdienst zal een controle zo effectief en snel mogelijk willen uitvoeren. Met name bij omvangrijke administraties is het ondoenlijk om alle facturen, etc. te controleren. In dat geval zou de Belastingdienst wellicht maanden bij u op bezoek zijn.  

Vervelende gevolgen
Toch kan de steekproef als werkwijze tot zeer ongelukkige uitkomsten leiden of zelfs tot verwerping van de gehele administratie en omkering van de bewijslast.

Wat speelde er onlangs bij de rechter? 

Ruim € 4 miljoen naheffing bpm
Dat was bijvoorbeeld het geval bij de controle op bpm (belasting van personenauto's en motorrijwielen) bij de import van 2.341 personenauto's. Bij een detailcontrole op 66 auto's bleek bij enkele auto's daarvan de bpm verkeerd berekend te zijn. Totaal ging het om een bedrag van € 200.579 aan te weinig afgedragen bpm. De Belastingdienst nam aan dat in dezelfde verhouding diezelfde fout bij de rest van de auto's het geval zou zijn, hetgeen leidde tot een naheffingsaanslag van maar liefst € 4.204.974.

Wat zegt de rechter?
De Rechtbank Noord-Nederland oordeelde dat de systematiek van de bpm met zich meebrengt dat voor elke auto beoordeeld moet worden of er al dan niet te weinig bpm is voldaan. Voor wat betreft de 2.275 niet gecontroleerde auto's, had de Belastingdienst daaraan dus niet voldaan..

Het loopt niet altijd zo gunstig af
In geval van een controle op de reiskostenvergoeding bij werknemers achtte de rechter de steekproef en doorberekening van die bevindingen over andere jaren wel voldoende, nu de ondernemer niet aannemelijk had gemaakt dat het reispatroon van zijn werknemers in de niet-gecontroleerde jaren wezenlijk was veranderd.

Niet zomaar akkoord gaan
Ga niet zomaar akkoord met extrapolatie naar aanleiding van een steekproef. Als controlebevindingen uit een bepaald jaar worden doorgevoerd over andere jaren, probeer dan aan te tonen dat de situatie die jaren wezenlijk verschilde van het gecontroleerde jaar of dat dit bijvoorbeeld in uw administratie is aangepast. 

Ga niet zomaar akkoord met extrapolatie naar aanleiding van een steekproef. probeer aan te tonen dat de situatie in andere jaren wezenlijk verschilde van het gecontroleerde jaar of dat dit bijvoorbeeld in uw administratie is aangepast.

Bron: Rendement