Skip to main content

Winst- en verlies rekening: in de praktijk

blog btw tarieven

Voor het uitrekenen van het bedrijfsresultaat kun je een winst- en verliesrekening gebruiken. Dit is een overzicht van alle inkomsten en uitgaven van een bedrijf. Maar hoe maak je een winst- en verliesrekening en welke soorten zijn er?

Welke soorten winst- en verliesrekeningen zijn er?

Een winst- en verliesrekening wordt ook wel een resultatenrekening of exploitatierekening genoemd. Het geeft een overzicht van de opbrengsten en kosten van een rechtspersoon over een bepaalde periode. Meestal is dit een jaar. Dit overzicht eindigt met de over die periode behaalde winst of verlies. Een winst- en verliesrekening is niet hetzelfde als een balans.  

Hoe maak ik een winst- en verliesrekening?

Een winst- en verliesrekening ziet er in zijn meest eenvoudige vorm als volgt uit: 

Winst -en verliesrekening

 

Opbrengsten

 

Inkomsten uit verkochte producten

€ 600

Inkomsten uit geleverde diensten

€ 400 +

Totale omzet

€ 1000

Kosten

 

Salaris

€ 300

Inventaris

€ 200

Afschrijving computer

€ 200 +

Totaal kosten

€ 700

Bruto winst: Totale omzet (€1000) - kosten (€700) =

€ 300

Belastingen

€ 100 -

Netto winst

€ 200

 

In de praktijk is het maken van een winst- en verliesrekening, en met name het vaststellen van het bedrijfsresultaat, een tamelijk gecompliceerde klus. Dit heeft vooral te maken met de toedeling van kosten aan meerdere boekjaren, het zogenaamde afschrijven

Wat is afschrijven?

Stel je koopt een computer van €1000,- en die gaat ongeveer vijf jaar mee. Dan kost je dat €200,- per jaar, wat je onder 'kosten' in de bovenstaande winst- en verliesrekening terug kunt vinden. 

Welke soorten winst- en verliesrekeningen zijn er?

De wet schrijft verschillende modellen voor om de winst- en verliesrekening op te maken, waarvan de Kamer van Koophandel er twee hanteert. Beide modellen lijken erg veel op elkaar maar de manier waarop het bedrijfsresultaat wordt berekend is verschillend. Hieronder worden beide modellen uitgelegd. 

  1. Functionele model

Een functionele indeling is de meest bekende vorm en geeft inzicht in de baten en lasten per activiteit en is daarom meer geschikt voor een handelsbedrijf. Het bedrijfsresultaat wordt op de volgende manier berekend: 

Functionele indeling

 

Netto omzet

€ x

Kostprijs van de omzet

€ x -

Brutomarge

€ x

Afschrijvingen

€ x -

Nettomarge

€ x

Salarissen en sociale lasten

€ x -

Overige bedrijfslasten

€ x -

Verkoop-en beheerskosten

€ x -

Overige bedrijfsopbrengsten

€ x +

 

  1. Categorale model
    Hierin worden de opbrengsten en kosten ondergebracht onder verschillende categorieën, zoals de kostprijs van de omzet, verkoopkosten transportkosten. Het categorale model is bijvoorbeeld geschikt voor een productiebedrijf. Hieronder zie je een deel van een categorale winst- en verliesrekening.  

Categorale indeling

 

Netto omzet

€ x

Wijziging in voorraden

€ x

Geactiveerde productie

€ x

Overige bedrijfsopbrengsten

€ x +

Som der bedrijfsopbrengsten

€ x

Som der bedrijfslaten

€ x -

 

Welke posten staan er in een winst- of verliesrekening?

Zoals je kunt zien staan in beide modellen een groot aantal posten. Hieronder volgt een omschrijving van alle gebruikte posten. 

Kosten

  • Som der bedrijfslasten: alle bedrijfskosten.
    • Grond
    • Personeel
  • Financiële lasten:
    • Rentelasten
    • Koersresultaten (indien negatief)
    • Overige financiële lasten.
  • Belasting uit gewone bedrijfsuitoefening: vennootschapsbelasting, indien negatief krijg je belasting terug.
  • Buitengewone lasten:
    • Buitengewone lasten
    • Incidentele lasten
    • Lasten die niet uit gewone bedrijfsuitoefening zijn ontstaan
  • Belasting buitengewoon resultaat: belasting over het buitengewoon resultaat, kan ook negatief zijn.
  • Kostprijs van de omzet: inkoopwaarde van de omzet en kostprijs van de omzet.
  • Verkoop- en beheerkosten:
    • Afschrijvingskosten
    • Personeelskosten
    • Overige bedrijfskosten.
  • Afschrijvingen: afschrijvingen van materiële en immateriële activa.
  • Salarissen en sociale lasten:
    • Lonen
    • Loonkosten
    • Personeelskosten
    • Sociale lasten
    • Sociale premies (WW/AOW)
  • Overige lasten: lasten die binnen de bedrijfsvoering vallen die niet onder een andere post vallen.
  • Overige belastingen: alle andere vormen van belasting, zoals kapitaalbelasting.
  • Overige bedrijfslasten: het deel van de verkoop- en beheerskosten dat niet uit afschrijvingen en/of salarissen en sociale lasten bestaat.

Opbrengsten

  • Som der bedrijfsopbrengsten: optelling van de posten.
    • Netto omzet
    • Wijziging in voorraden
    • Geactiveerde productie
    • Overige bedrijfsopbrengsten
  • Netto omzet.
  • Wijziging in voorraden: verschil tussen voorraad aan begin en eind van het jaar, kan zowel positief als negatief zijn.
  • Geactiveerde productie: onverkochte producten die wel in de opbrengsten worden opgenomen omdat ze een toegevoegde waarde hebben.
  • Overige bedrijfsopbrengsten: opbrengsten die wel tot de normale opbrengsten worden gerekend maar niet tot de netto omzet.
  • Bedrijfsresultaat: resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor de financiële resultaten.
  • Financiële baten:
    • Renteopbrengsten
    • Opbrengst financiële vaste activa
    • Koersresultaat
    • Opbrengst effecten
    • overige financiële baten
  • Saldo financiële baten en lasten.
  • Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting: uitkomst alle posten die boven deze post staan
  • Aandeel in winst/verliesdeelnemingen: resultaat van deelneming voor belasting.
  • Resultaat uit bedrijfsoefening voor belastingen: uitkomst alle posten die boven deze post staan.
  • Buitengewone baten:
    • Buitengewone baten
    • Incidentele baten
    • Andere baten die niet uit gewone bedrijfsuitoefening voortvloeien, zoals resultaat uit verkoop deelneming
  • Saldo buitengewone baten en lasten: baten en lasten die niet apart vermeld kunnen worden, zoals belastingen.
  • Overige baten: baten die binnen de bedrijfsuitvoering vallen en niet onder andere posten vallen.
  • Buitengewoon resultaat na belastingen.
  • Resultaat uit deelnemingen na belastingen.
  • Saldo overige baten en lasten na belastingen: niet onder andere genoemde posten te plaatsen bedragen.

 Hoe kan ik mijn winst- en verliesrekening nog meer gebruiken?

Je kunt de winst- en verliesrekening ook gebruiken om een inzicht te krijgen in de ontwikkeling van je winst over een bepaalde periode. Dit doe je bijvoorbeeld door het bijhouden van je kostenstructuur en je omzettoename of afname. Dit kun je doen door je kosten en je bruto- en nettowinst uit te drukken in een percentage van de omzet. De omzet is dan 100%. Hierdoor kun je verschillende periodes goed met elkaar vergelijken.

Ook kan je de mogelijke 'lekkage' beoordelen, als je met een hoger winstpercentage hebt gecalculeerd. Lekkage kan om verschillende redenen ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn afprijzing van goederen (door bijvoorbeeld beschadiging, reclame, veroudering), foutieve afrekening en/of facturering of korting(en). 

Ook kun je naar aanleiding van de cijfers uit de winst- en verliesrekening ratio's berekenen die laten zien wat de financiële situatie van je onderneming is. Lees meer over deze financiële ratio's