Wat zijn financiële ratio's?

Rentabiliteit, solvabiliteit en liquiditeit

Het is erg belangrijk dat je als ondernemer weet hoe je onderneming er financieel voor staat. Hier kan je financiële ratio's erg goed voor gebruiken. Maar wat zijn dat eigenlijk, en wat kan je er als ondernemer mee doen?

Wat zijn financiële ratio's?

Om te kunnen kijken hoe een onderneming zich financieel ontwikkelt, wordt niet alleen naar de balans en winst- en verliesrekening van een onderneming gekeken, maar ook naar onderlinge verbanden in die overzichten over een langere tijd. Deze onderlinge verbanden worden ook wel ratio’s of kengetallen genoemd. Deze worden gebruikt om te kijken of een onderneming financieel in een stijgende of in een dalende lijn zit. We leggen hieronder de belangrijkste ratio's uit. 

Wat voor verschillende ratio's zijn er en wat kan ik ermee?

De meest gebruikte ratio's zijn de liquiditeitsratio, de solvabiliteitsratio en de rentabiliteitsratio. Ze kunnen berekend worden met gegevens uit de balans en de winst- en verliesrekening. 

• Liquiditeit

De liquiditeit van je onderneming laat zien wat de mate is waarin je onderneming in staat is om aan haar direct (op korte termijn) opeisbare verplichtingen te kunnen voldoen. Dus in hoeverre je bijvoorbeeld je kortlopende schulden kan betalen zonder daarvoor nieuwe financiële bronnen aan te boren. De bekendste liquiditeitsratio is de current ratio. Die bereken je als volgt met gegevens van je balans:

Current ratio: Vlottende activa / Kort vreemd vermogen

Vlottende activa zijn zaken die binnen één jaar in geld omgezet kunnen worden. Ook liquide middelen (geld) vallen hieronder. Het kort vreemd vermogen bestaat uit middelen die je onderneming slechts voor een korte tijd beschikbaar heeft. In elk geval korter dan één jaar.

Indien de uitkomst hiervan hoger dan 1 is, wil dat zeggen dat er op korte termijn voldoende 'liquiditeit' is om aan de korte schulden te voldoen. Als de uitkomst lager is dan 1 kan dat leiden tot liquiditeitsproblemen. Als deze problemen van langdurige aard zijn, kan het uiteindelijk tot faillisement leiden. 

• Solvabiliteit

De solvabiliteit van een onderneming kan inzicht bieden in de mate waarin je onderneming aan haar verplichtingen kan voldoen. Het laat ook zien in hoeverre je afhankelijk bent van schuldeisers. De solvabiliteitsratio wordt bijvoorbeeld door de bank gebruikt als je een kredietaanvraag doet. De solvabiliteitsratio bereken je met gegevens uit de balans als volgt:

Solvabiliteit: Eigen vermogen / Totaal vermogen X 100%

Onder het eigen vermogen verstaan we het bedrag wat je als ondernemer zelf in je onderneming hebt geïnvesteerd. Het geeft de verhouding weer van het eigen vermogen met het totaal vermogen. Ook is hier vanaf te leiden wat de verhouding is tussen het vreemd vermogen en het totaal vermogen. Om volgens de bank als 'financieel gezond' te worden gezien moet de uitkomst liggen tussen de 25 procent en de 40 procent. Al is dit wel enigszins afhankelijk van je branche en ondernemingsvorm. Met name in wat moeilijkere tijden is het echter wel zo fijn dat het solvabiliteitsratio niet té laag is, indien de inkomsten tijdelijk wat kunnen teruglopen maar de schuldenlast wel gewoon door gaat. 

• Rentabiliteit

De rentabiliteit laat het verband zien tussen het financiële resultaat van je onderneming en het geïnvesteerde vermogen. Hierbij gaat het niet alleen om de kosten van het vermogen, maar ook om de opbrengst van het totale vermogen. Die kun je dan uitdrukken in een percentage van het totale vermogen. Dit wordt de rentabiliteit van het totaal vermogen (RTV) genoemd. Deze wordt berekend met cijfers uit de winst- en verliesrekening en de balans en ziet er als volgt uit:

RTV: (Nettowinst + betaalde rente) / Totaal vermogen X 100%

Als je onderneming een VOF of een eenmanszaak is, moet van de nettowinst nog wel een gewaardeerd ondernemersloon worden gehaald.

Je kunt ook de rentabiliteit van het eigen vermogen berekenen. Je kunt zo zien of het geïnvesteerde eigen vermogen het ook waard is geweest. Deze ratio noemt men de rentabiliteit van het eigen vermogen (REV) en wordt ook berekend met cijfers uit de winst- en verliesrekening en de balans. De berekening ziet er als volgt uit:

REV: Nettowinst / Eigen vermogen X 100%

Ook hier geldt dat als je onderneming een VOF of een eenmanszaak is, een gewaardeerd ondernemersloon van de nettowinst moet worden afgehaald.